Cuộc đời Đặng Diễn Đạt

Đặng Diễn Đạt sinh tại Huệ Châu, Quảng Đông. Ông theo học các trường quân sự tại Quảng Đông và Vũ Hán, tốt nghiệp trường quân sự Bảo Định năm 1919.[1] Đặng được tuyển vào Quân đội Quảng Đông năm 1920 và phục vụ dưới quyền sĩ quan Quốc dân đảng Đặng Khanh. Khi Tôn Dật Tiên tuyên bố hợp tác với Liên Xô năm 1923, Đặng ủng hộ mạnh mẽ quyết sách này và được bổ nhiệm vào Ủy ban trù bị thành lập trường quân sự Hoàng Phố do người Nga giúp đỡ Quốc dân đảng xây dựng.[2] Ông cũng là một chỉ huy quan trọng trong Chiến tranh Bắc phạt (1926–1928) do phe Quốc dân tiến hành để thống nhất Trung Hoa. Khi Tưởng Giới Thạch phá vỡ liên minh với Đảng Cộng sản Trung Hoa và Nga Xô, Đặng lên án Tưởng và rời Trung Hoa sang Nga và châu Âu sống từ năm 1927 - 1930.[3] Sau khi trở về Trung Hoa, Đặng xúc tiến thành lập một chính đảng mới, lấy tên Ủy ban Hành động Lâm thời Quốc dân đảng (đổi tên thành Đảng dân chủ nông công Trung Quốc năm 1947). Đặng công kích Tưởng là kẻ độc tài, khiến Chính phủ Nam Kinh hết sức tức giận. Ông còn đi xa hơn khi ủng hộ phe li khai chống Tưởng tại Quảng Châu năm 1931. Ông bị bắt tại khu tô giới Thượng Hải ngày 17 tháng 8 năm 1931, và áp giải về Nam Kinh, rồi bị xử tử ngày 29 tháng 11 năm 1931.[4] Mộ ông được đặt gần Lăng Tôn Dật Tiên trên núi Chung Sơn gần Nam Kinh.[5]